AE.2009 Wykład podstawy prwane.word97, Fundusze UE w gospodarce żywnościowej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
23
Dr inż. Zofia Szalczyk
Fundusz unijne w gospodarce żywnościowej
(Część I Uniwersalia)
I. Wstęp
Budżet planowany jest na tzw perspektywę finansową (okres programowania). Aktualnie jesteśmy w okresie perspektywy finansowej 2007 do 2013. Perspektywa ta została przyjęta w maju 2006 r przez Parlament Europejski. Budżet na 2007 – 2013 wynosi 864,3 mld euro. Środki w ramach tej perspektywy zostały zaplanowane w podziale na następujące zadania (euro):
· ochrona i zarządzanie zasobami naturalnymi ( tym jest rolnictwo)- 371,3 mld;
· spójność na rzecz wzrostu i zatrudnienia - 308 mld;
· konkurencyjność na rzecz wzrostu i zatrudnienia - 74,1 mld;
· obywatelstwo, sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo - 10,8 mld;
· UE jako partner globalny - 49,5 mld;
· administracja - 50,6 mld .
Wydatki budżetowe Unii Europejskiej klasyfikuje się według następujących działów:
· rolnictwo;
· działania strukturalne;
· polityki wewnętrzne;
· działania zewnętrzne;
· administracja;
· rezerwy;
· pomoc przedakcesyjna;
· rekompensaty.
· Rok budżetowy UE trwa od 16 października do 15 październik następnego roku (16.10.2009 – 15.10.2010).
W roku 2008/2009 budżet UE wyniósł 129,1 mld euro. Na rok 2009/2010 planowane są wydatki z budżetu UE w wysokości około 120 mld euro, tym 56, 5 mld na WPR.
Budżet roczny musi mieścić się w ramach perspektywy finansowej.
Polska odprowadza co miesiąc do budżetu UE średnio około 1 mld zł. Składka na cały 2009 rok dla naszego kraju wynosi ok. 12,3 mld zł.
W 2010 r. miesięczna składka Polski może wzrosnąć do ok. ,16 mld zł.
Wydatki nie zrealizowane do końca perspektywy finansowej można rozliczać dwa lata dłużej to jest do końca 2015 roku, zgodnie z zasadą n+2.
W budżecie UE obowiązuje zasada równowagi. Wydatki muszą być równe dochodom. Unia nie może zaciągać pożyczek i nie może mieć deficytu budżetowego.
Unia Europejska wspiera finansowo rolnictwo i rozwoju obszarów wiejskich za pośrednictwem następujących funduszy:
- Europejski Fundusz Rolniczy(Rolny) Gwarancji,
- Europejski Fundusz Rolniczy (Rolny) Rozwoju Obszarów Wiejskich.,
- Fundusz Rozwoju Rybołówstwa (Finansowy Instrument Orientacji Rybołówstwa).
Ponadto pewne obszary związane z rozwojem wsi finansowane są przez fundusze:
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego,
- .
Rozróżnia się dwie grupy instrumentów finansowego wsparcia rolnictwa i obszarów wiejskich
1. Instrumenty finansowe w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (polityka wsparcia rynku i dochodów, wsparcie bezpośrednie z EFRRG).
2. Programy operacyjne w ramach funduszy strukturalnych (polityka rozwoju obszarów wiejskich, polityka spójności i polityka społeczna) .
II. Podstawy prawne absorpcji funduszy UE w Polsce
Prawodawstwo unijne
Ogólne zasady wsparcia bezpośredniego w ramach WPR określa Rozporządzenie Rady WE 1782/2003 z 29 września 2003 ustanawiające wspólne zasady dla systemu wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej nazywane jako „rozporządzeniem 1782/2003” oraz rozporządzenie 1973/2004 w z 29 października 2004 ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia 1782/2003, zwane jako „rozporządzenie 1973/2004”. Te dwa rozporządzenia są głównymi, nadrzędnymi przepisami prawa w stosunku do prawodawstwa krajowego głównie w zakresie płatności bezpośrednich.
Natomiast reguły udzielania pomocy finansowej z funduszy strukturalnych perspektywie finansowej 2007 - 2013 określają przede wszystkim następujące przepisy europejskie:
· Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z 20.09.2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) „rozporządzeniem 1698/2005”,
· Rozporządzenie Rady (WE) 1290/2005 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej (rozporządzenie 1290/2005).
Dla osób zainteresowanych mechanizmami pomocy w ramach PROW 2007 – 2013 szczególnie wartościowa jest znajomość rozporządzenia 1698/2005.
Ponadto w zakresie obsługi środków finansowych z europejskich funduszy rolnych szczególne znaczenie ma Rozporządzenie Komisji (WE)885/2006 ustanawiające szczegółowe zasady stosowania Rozporządzenia Rady (WE) 1290/2005 w zakresie akredytacji agencji płatniczych i innych jednostek, jak również rozliczania rachunków EFRG i EFRROW (rozporządzenie 885/2006).
W praktyce działania agencji płatniczych ważnym aktem prawnym UE jest rozporządzenie 1975/2006 z dnia 7 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w zakresie wprowadzenia procedur kontroli, jak również wzajemnej zgodności w odniesieniu do środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich (rozporządzenie 1975/2005)
Wymienione wyżej rozporządzenia unijne są nadrzędnym przepisami do prawa krajowego w zakresie programu rozwoju obszarów wiejskich (PROW 2007 – 2013.
Pomoc finansową w ramach wspólnej polityki rybackiej regulują:
· Rozporządzenie Rady (WE) 1198/2006 z dnia 27 lipca w sprawie Europejskiego Funduszu Rybackiego (rozporządzenie 1198/2006),
· Rozporządzenie Komisji (WE) 498/2007 z dnia 26 marca 2007 ustanawiające szczegółowe zasady stosowania Rozporządzenia Rady (WE) 1198/2006 z dnia 27 lipca w sprawie Europejskiego Funduszu Rybackiego (rozporządzenie 498/2007).
Głównym aktem prawnym określającym reguły pomocy w pozarolniczych funduszach strukturalnych jest Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083 /2006 z dnia 11 lipca 2006 roku ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające Rozporządzenie (WE) 1260/1999 (rozporządzenie 1083/2006 ).
Ustawodawstwo krajowe regulujące zasady przyznawania pomocy musi być zgodne z regułami ustanowionymi w przepisach europejskich.
Organy unijne kontrolujące prawidłowość wypłat środków unijnych sprawdzają przede wszystkim zgodność prawa krajowego z prawem unijnym (kontrola zasad systemowych) i zgodność przyznawania pomocy beneficjentom z regułami unijnymi. Mogą interesować się w szczególnych przypadkach zgodnością udzielonej pomocy z prawem krajowym.
Krajowy system prawny w zakresie pomocy finansowej UE.
W zakresie wspólnej polityki rolnej, w części odnoszącej się do wydatków z EFRG, kluczowym aktem prawnym jest Ustawa z dnia 26 stycznia 2007r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (z późniejszymi zmianami).
Podstawowym krajowym aktem prawnym regulującym zasady finansowania rozwoju obszarów wiejskich w perspektywie finansowej 2007 – 2013 jest ustawa z dnia 7 marca 2007 roku o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Z tą ustawa powiązany jest „Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 2013”.
Na podstawie tej ustawy Minister Rolnictwa I Rozwoju Wsi wydaje rozporządzenia szczegółowo regulujące zasady udzielania wsparcia finansowego w poszczególnych rodzajach pomocy finansowej (działaniach) w latach 2007 – 2013.
Pomoc finansową z EFR reguluje ustawa z dnia 3 kwietnia 2009 o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Rybackiego oraz rozporządzenia wykonawcze do tej ustawy. Z tą ustawą powiązany jest Program Operacyjny „ Zrównoważony rozwój sektora rybołostwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007 – 2013”.
W zakresie polityki rozwoju w Polsce (z wyłączeniem spraw rolnictwa) najważniejszym dokumentem określającym zasady finansowego wspierania rozwoju kraju z funduszy unijnych jest ustawa z 6 grudnia 2006 roku o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Niniejsza ustawa, z małymi wyjątkami nie ma zastosowania do wydatkowania środków z EFRROW i EFR.
Ustawa określa zasady opracowywania, przyjmowania i realizacji strategii rozwojowych oraz programów operacyjnych.
Szczególnymi dokumentami, w systemie udzielania pomocy unijnej z funduszy strukturalnych w latach 2007 – 2013 są tak zwane programy operacyjne. . Podstawą ich realizacji są stosowne umowy międzynarodowe pomiędzy państwem członkowskim a Komisją Europejską.
Program operacyjny jest dokumentem opisującym cele na jakie przeznaczona jest pomoc, poszczególne instrumenty wsparcia finansowego służące realizacji celów programu (działania), opis beneficjentów programu, budżet programu
W latach 2007 – 2013 w Polsce realizowane są następujące pozarolnicze programy operacyjne:
· 16 Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO),
· Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej,
· Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko,
· Program Operacyjny Kapitał ludzki,
· Program Operacyjny Innowacyjna gospodarka,
· Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej,
· Program Operacyjny Pomoc Techniczna.
System prawny pomocy unijnej w zakresie rozwoju kraju w latach 2007 - 2013
ROZWÓJ KRAJU
(POZA ROLNICTWEM)
ROZWÓJ ROLNICTWA
I OBSZARÓW WIEJSKICH
Rozporządzenie Rady (WE)
nr 1083 /2006
ustanawiające przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS oraz FS
Rozporządzenie Rady (WE)
nr 1698/2005
w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez EFR ROW
Ustawa z 6 grudnia 2006 roku o zasadach prowadzenia polityki rozwoju
Strategia Rozwoju Kraju
Narodowe Strategiczne
Ramy Odniesienia
Krajowy
Plan Strategiczny dla Obszarów Wiejskich
Strategia Rozwoju Rybołówstwa
PO Kapitał Ludzki
Program
Rozwoju obszarów Wiejskich
PO
Zrównoważony Rozwój Sektora Rybołówstwa
i Nadbrzeżnych Obszarów Rybackich
PO Innowacyjna Gospodarka
Po Infrastruktura i Środowisko
Regionalne PO – 16 RPO
PO Polska Wschodnia
... [ Pobierz całość w formacie PDF ]